Στον πορθμό του Ευρίπου βρίσκεται μια γέφυρα με ιστορία 2.500 χρόνων που αποτελεί ένα μηχανολογικό «θαύμα» αμιγώς ελληνικής έμπνευσης.
Αν ταξιδέψετε μέχρι την Χαλκίδα δεν μπορείτε να μην σταματήσετε για να θαυμάσετε την παλαιά γέφυρα αλλά και το μοναδικό φαινόμενο με τα “τρελά νερά” του Ευρίπου.
Η συρταρωτή ή τοξωτή γέφυρα του Ευρίπου είναι με σιγουριά το σημείο αναφοράς όχι μόνο για την Χαλκίδα αλλά και για ολόκληρη την Εύβοια και η ιστορία της ξεπερνά τα 2.500 χρόνια! Η γέφυρα ανακατασκευάστηκε πολλές φορές και προσαρμόστηκε στις ανάγκες της κάθε εποχής, μέχρι να φτάσει στη σημερινή συρταρωτή της μορφή.
Η ιστορία της
Η πρώτη καταγραφή για ύπαρξης γέφυρας στο σημείο γίνεται το 410 π.Χ., όταν οι Χαλκιδείς μετά την αποχώρηση τους από την Αθηναϊκή Συμμαχία και φοβούμενοι ναυτικό αποκλεισμό ως αντίποινα έκτισαν μια ξύλινη γέφυρα.
Την Ρωμαϊκή περίοδο έχουμε πάλι αναφορές στην γέφυρα αλλά και στο πλάτος τους πορθμού που καταγράφεται στα 60 περίπου μέτρα.
Στην Βυζαντινή περίοδο και επί Ιουστινιανού υπάρχουν σαφείς αναφορές στην ύπαρξη κινητής γέφυρας που επιτρέπει την ναυσιπλοΐα. Με την έλευση των Ενετών στην Χαλκίδα, η πρώτη σημαντική αλλαγή είναι η δημιουργία του δεύτερου κλάδου του πορθμού όταν δημιουργήθηκε και οχυρώθηκε η ενδιάμεση υφαλονησίδα η οποία αναφάνηκε όταν ξεμπαζώθηκε τμήμα του Boιωτικού επιχώματος. Τώρα, η υφαλονησίδα συνδέεται με τη Βοιωτία μέσω λίθινης τοξωτής γεφύρας, με πλήθος από 5-6 καμάρες.
Επί Τουρκοκρατίας η κατασκευή δεν άλλαξε σημαντικά με εξαίρεση την πιθανή μείωση των ανοιγμάτων λόγω επιπλέον επιχωματώσεων τόσο από την Βοιωτική ακτή όσο και την Ευβοϊκή. Έτσι πιθανολογείται ότι τα πέτρινα τόξα που συνέδεαν το φρούριο με την ακτή μειώθηκαν, ενώ και το άνοιγμα που εξυπηρετούσε τη ναυσιπλοΐα πρέπει και αυτό να μειώθηκε στα μόλις 12 μέτρα αφού σύμφωνα με καταγραφές μπορούσε να περάσει μόνο μία γαλέρα με τα κουπιά μαζεμένα.
Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους η γέφυρα δεν έχει αλλάξει αλλά έχει παρατηθεί και βρίσκεται σε κακή κατάσταση.Η Γαλλική γέφυρα του Όθωνα
Το 1867 επί Όθωνος με ένα έργο εξαιρετικής τεχνικής και εθνικής σημασίας δημιουργείται η πρώτη νέα γέφυρα μετά την Εθνεργεσία. Μάλιστα το Ελληνικό κράτος φτάνει κοντά στον να δημιουργήσει πρώτο αυτοχρηματοδοτούμενο έργο με σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα το έτος 1843!
Αρχιμηχανικός του νέου έργου είναι ο σπουδαίος Έλληνας Μηχανικός Δημ. Μ. Σκαλιστήρης Υπολοχαγός του Μηχανικού.
Ο κύριος (προς Χαλκίδα) πορθμός διαπλατύνεται στα 20,0 μέτρα περίπου, και εμβαθύνεται στα 6,0 μέτρα νερού, περίπου. Όλες οι υποβρύχιες εργασίες, γίνονται με τα χέρια μέχρι και λοστάρια 6,5 μέτρων μήκους και πέντε πόντους διάμετρο παραγγέλλει ο Σκαλιστήρης στη Σύρο για τον εκβραχισμό του βραχώδους σχηματισμού που βρέθηκε κάτω απ’ τον παλιό πυθμένα! Κι όλα τούτα υπό συνθήκες ταχύτατης παλίρροιας και τρικυμιών. Πολλοί κατάδικοι οι οποίοι εργάζονται σ’ αυτό το έργο, δείχνουν μεγάλη αφοσίωση και εργατικότητα ενώ παράλληλα εξαγόρασαν την ποινή τους.
Τα εγκαίνιά της γέφυρας έγιναν 6 Ιανουαρίου του 1858 παρουσία του Βασιλικού ζεύγους, αφού πρώτα είχαν αναβληθεί δύο φορές. Την πρώτη γιατί τα άλογα που μετέφεραν την βασιλική αποστολή αρρώστησαν και τη δεύτερη γιατί η βασιλική θαλαμηγός αντιμετώπισε δυσκολίες από τη θαλασσοταραχή.
Η έκθεση όμως τόσων πολλών (μικρής κλίμακας) ευαίσθητων σιδηρών μελών στην ανεμπόδιστη θαλάσσια διάβρωση, πρέπει να οδήγησε σε μια μάλλον ταχεία αποσάθρωση ορισμένων μελών της γέφυρας. Έτσι σχετικά νωρίς, το 1890, προκύπτει η ανάγκη της αντικατάστασής της και η γέφυρα κατεδαφίζεται.
Δημοσιεύθηκε στο eviaportal
