Σε ισχύ βρίσκεται πλέον η δεκαετής παραγραφή των μη βεβαιωμένων οφειλών προς τον e-ΕΦΚΑ, μια ρύθμιση που μειώνει σημαντικά τα βάρη για χιλιάδες πολίτες και ανοίγει τον δρόμο προς τη συνταξιοδότηση για όσους έχουν οφειλές. Η αλλαγή βασίζεται στο άρθρο 6 του νόμου 4997/2022 και τις σχετικές εγκυκλίους του e-ΕΦΚΑ, που ορίζουν ότι ο Φορέας έχει πλέον 10 χρόνια –και από το 2027 μόλις 5 χρόνια– για να βεβαιώσει και να εισπράξει οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές.

Η παραγραφή αφορά όλες τις κατηγορίες οφειλετών (ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους, αγρότες και εργοδότες), με τους ασφαλισμένους να έχουν διαφορετικές διαδικασίες, ανάλογα με το είδος της οφειλής.

Νέα δεκαετής παραγραφή: Τι αλλάζει

Με τον νέο νόμο:

• Ο e-ΕΦΚΑ έχει 10 χρόνια για να βεβαιώσει οφειλές.

• Αν η οφειλή δεν βεβαιωθεί και δεν κοινοποιηθεί στον οφειλέτη εντός της δεκαετίας, παραγράφεται.

• Από 1/1/2027, ο χρόνος παραγραφής μειώνεται περαιτέρω σε 5 χρόνια, εναρμονιζόμενος με τη φορολογική διοίκηση.

Η ρύθμιση ήρθε σε συμμόρφωση με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκριναν ότι η προηγούμενη 20ετία παραγραφής ήταν υπερβολική.

Ποιοι ωφελούνται

• Μη μισθωτοί ασφαλισμένοι (πρώην ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΤΣΜΕΔΕ κ.ά.)

• Εργοδότες και επιχειρήσεις με οφειλές για μισθωτή εργασία

• Υποψήφιοι συνταξιούχοι με οφειλές που εμποδίζουν την έκδοση σύνταξης

Σημαντικό:
Οι μισθωτοί εργαζόμενοι δεν χάνουν ασφαλιστικά δικαιώματα, ακόμη και αν οι οφειλές του εργοδότη τους έχουν παραγραφεί.

Πώς γίνεται ο έλεγχος της παραγραφής – Με αίτηση ή αυτόματα

1. Για τους μη μισθωτούς (ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΤΣΜΕΔΕ κ.λπ.)

Ο έλεγχος παραγραφής γίνεται μόνο μετά από αίτηση του ασφαλισμένου, καθώς απαιτείται συγκατάθεση για την απώλεια του αντίστοιχου χρόνου ασφάλισης.

Διαδικασία:

• Η αίτηση υποβάλλεται στην αρμόδια Τοπική Διεύθυνση e-ΕΦΚΑ.

• Ο ασφαλισμένος μπορεί να κλείσει ηλεκτρονικό ραντεβού μέσω gov.gr ή efka.gov.gr/rv για να αποφύγει αναμονές.

• Η υπηρεσία εξετάζει την οφειλή και αποφασίζει αν έχει παραγραφεί.

2. Για οφειλές εργοδοτών (πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ)

Μέχρι την ολοκλήρωση της νέας αυτοματοποιημένης διαδικασίας, οι εργοδότες εξυπηρετούνται με ηλεκτρονικό ραντεβού στις τοπικές Διευθύνσεις e-ΕΦΚΑ.

Κατ’ εξαίρεση, εάν χρειάζεται Αποδεικτικό Ασφαλιστικής Ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου, η υπόθεση εξετάζεται στο ΚΕΑΟ.

3. Μη βεβαιωμένες οφειλές

Για αυτές δεν απαιτείται αίτηση: το ΚΕΑΟ τις παραγράφει αυτόματα κάθε έτος.

Πότε ξεκινά και πότε ολοκληρώνεται η παραγραφή

Η παραγραφή αρχίζει:

▶ 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από εκείνο στο οποίο παρασχέθηκε η εργασία.

Παραγράφεται:

▶ Μετά την 31η Δεκεμβρίου του δέκατου έτους, εφόσον ο ασφαλισμένος δεν έχει ειδοποιηθεί για την οφειλή.

Από το 2026 και έπειτα η προθεσμία θα είναι πενταετής.

Πότε διακόπτεται η παραγραφή

Η παραγραφή δεν σημαίνει αυτόματο “σβήσιμο” των οφειλών. Μπορεί να διακοπεί κάθε φορά που ο e-ΕΦΚΑ ή το ΚΕΑΟ ειδοποιεί τον οφειλέτη με:

• επιστολή

• ηλεκτρονική ειδοποίηση

• δικαστικό επιμελητή

• κοινοποίηση πράξης βεβαίωσης

• κατάσχεση, πλειστηριασμό ή άλλο μέτρο διοικητικής εκτέλεσης

Με κάθε ειδοποίηση, η δεκαετία ξεκινά από την αρχή.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας – Τι προβλέπεται στην πράξη

Το υπουργείο εξηγεί ότι η συντόμευση του χρόνου παραγραφής:

• ενισχύει τη νομική ασφάλεια των συναλλαγών

• υποχρεώνει τον e-ΕΦΚΑ να κινείται ταχύτερα

• αποτρέπει μόνιμες καθυστερήσεις ελέγχων

• δεν επιτρέπει στους στρατηγικούς κακοπληρωτές να αποφεύγουν τις υποχρεώσεις τους

Ειδικές προβλέψεις – Τι γίνεται με όσους έχουν ρυθμίσεις

Όσοι είχαν ρυθμίσει οφειλές παλαιότερων ετών που πλέον θεωρούνται παραγεγραμμένες:

• μπορούν να ζητήσουν διακοπή της ρύθμισης και διαγραφή του υπολοίπου, ή

• να συνεχίσουν να πληρώνουν ώστε να αναγνωριστεί ο αντίστοιχος ασφαλιστικός χρόνος.

Παραδείγματα παραγραφής

Παράδειγμα 1 – Μη μισθωτός με οφειλές 2002–2011

Αυτοαπασχολούμενος που ζητά σύνταξη το 2022 έχει οφειλές για τα έτη αυτά, τις οποίες ο ΕΦΚΑ δεν έχει βεβαιώσει.
Οι οφειλές είναι παραγεγραμμένες.
Αν χρειάζεται 5 επιπλέον χρόνια ασφάλισης, μπορεί να πληρώσει μόνο τα 5 από τα 10 παραγεγραμμένα χρόνια.

Παράδειγμα 2 – Ρυθμισμένη οφειλή του 2008

Οφειλή του 2008 ρυθμίστηκε το 2019. Εφόσον το 2008 βρίσκεται πέρα από τη δεκαετία και δεν υπήρξε διακοπή παραγραφής, η οφειλή θεωρείται πλέον παραγεγραμμένη.
Ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει διαγραφή του υπολοίπου ή να συνεχίσει τη ρύθμιση για να αναγνωρίσει τον χρόνο.

Παράδειγμα διακοπής παραγραφής

Ασφαλισμένος οφείλει εισφορές του 2018.
Η παραγραφή ξεκινά 1/1/2019.
Αν δεν ειδοποιηθεί ως 31/12/2029, η οφειλή παραγράφεται.
Αν λάβει ειδοποίηση στις 5/10/2021, η παραγραφή επεκτείνεται έως 31/12/2032.
Αν υπάρξει κατάσχεση το 2030, η παραγραφή πηγαίνει έως 31/12/2041.

Πώς επηρεάζονται οι εργαζόμενοι

Οι εργαζόμενοι δεν χάνουν κανένα δικαίωμα, ακόμη κι αν η οφειλή του εργοδότη τους για τα έτη 2006–2011 παραγράφεται.
Ο χρόνος ασφάλισής τους αναγνωρίζεται κανονικά.

Τι πρέπει να κάνουν οι ασφαλισμένοι

✔ Να ελέγχουν τακτικά την «καρτέλα οφειλών» στο ΚΕΑΟ.
✔ Να κλείνουν ηλεκτρονικά ραντεβού για έλεγχο παραγραφής.
✔ Να υποβάλουν αίτηση εάν είναι μη μισθωτοί και επιθυμούν να αφαιρεθεί ή να αναγνωριστεί χρόνος ασφάλισης.
✔ Να εξετάσουν τη συνέχιση ή διακοπή τυχόν ρύθμισης παλαιάς οφειλής.
✔ Να ζητήσουν ένσταση στην Τοπική Διεύθυνση, αν διαφωνούν με χαρακτηρισμό οφειλής ως μη παραγεγραμμένης.

Οδηγός του Πολίτη