Ο «χάρτης» της χρήσης ουσιών και των εξαρτήσεων στην Περιφέρεια Πελοποννήσου σύμφωνα με την έρευνα ESPAD 2024
Μεικτή αλλά συνολικά επιβαρυμένη είναι η εικόνα των εξαρτητικών συμπεριφορών στους 16χρονους της Πελοποννήσου , σύμφωνα με την Πανελλήνια έρευνα ESPAD 2024 του ΕΠΙΨΥ. Η έρευνα καταγράφει τη χρήση νόμιμων και παράνομων ουσιών στους εφήβους, τις αντιλήψεις τους απέναντι στους σχετικούς κινδύνους, καθώς και την έκταση άλλων συμπεριφορών όπως η χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης, το gaming και η ενασχόληση με τυχερά παιχνίδια.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι 16χρονοι της Περιφέρειας Πελοποννήσου εμφανίζουν αυξημένη συμμετοχή σε τυχερά παιχνίδια και χρήση κάνναβης. Χαμηλά τα ποσοστά στην κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και τον εθισμό σε social media και τα video games.
Παράνομες ουσίες
Σε εθνικό επίπεδο, η μεγάλη πλειονότητα των 16χρονων θεωρεί την κάνναβη ως συνηθέστερη επιλογή (11,5% έστω μία φορά στη ζωή). Το 6,2% αναφέρει πολύ πρόσφατη χρήση, ενώ περίπου 1 στους 20 εμφανίζει αυξημένο κίνδυνο βάσει της κλίμακας CAST. Παράλληλα, υψηλά παραμένουν τα ποσοστά πειραματισμού με εισπνεόμενες ουσίες (11,4%) και μη ιατρική χρήση ηρεμιστικών/υπνωτικών (7,8%).
Στην Πελοπόννησο, η εικόνα είναι αντιφατική. Από τη μια πλευρά, οι έφηβοι καταγράφουν από τα χαμηλότερα ποσοστά στη χώρα σε «βαρύτερες» ουσίες. Από την άλλη, η περιοχή εμφανίζει πολύ υψηλή χρήση κάνναβης, αγγίζοντας επίπεδα που ξεχωρίζουν εθνικά.
Συγκεκριμένα:
- Η υπερβολική χρήση κάνναβηςφθάνει το 65%, έναντι εθνικού μέσου όρου 45%( το υψηλότερο ποσοστό στην Ελλάδα).
- Η χρήση ανθού κάνναβης (“χόρτο”) τους τελευταίους 12 μήνεςανέρχεται στο 87,9%, το 2ο μεγαλύτερο ποσοστό στη χώρα.
- 1 στους 3θεωρεί ακίνδυνητη δοκιμή έκστασης ή αμφεταμινών, ποσοστό που κινείται υψηλότερα από τον εθνικό μέσο όρο.
Η συνολική εικόνα υποδηλώνει ότι, παρά τη χαμηλή διάδοση «βαρύτερων» ουσιών, η κάνναβη αποτελεί μια ιδιαίτερα διαδεδομένη ουσία στην εφηβική κοινότητα της Πελοποννήσου, με υψηλότερη αποδοχή και μειωμένη αντίληψη κινδύνου.
Τυχερά παιχνίδια
Σε εθνικό επίπεδο, 36% των 16χρονων έχουν παίξει τυχερά παιχνίδια τον τελευταίο χρόνο.
Το 11% παρουσιάζει ενδείξεις υπερβολικής ή προβληματικής ενασχόλησης, ενώ το 3% θεωρείται πιθανόν εθισμένο. Περισσότεροι από 1 στους 5 ζουν με γονέα που παίζει ή στοιχηματίζει.
Σύμφωνα και με σχετική ανάλυση του NomimaCasino.gr, που εξετάζει τις τάσεις στον online στοιχηματισμό και τα τυχερά παιχνίδια, τα υψηλά ποσοστά συμμετοχής των εφήβων του Νοτίου Αιγαίου ναι μεν ευθυγραμμίζονται με τον εθνικό μέσο όρο, ωστόσο η συμμετοχή τους σε online παιχνίδια καζίνο και στοιχήματα είναι ιδιαίτερα αυξημένη.
Δεδομένου ότι οι νόμιμες εταιρείες τυχερών παιχνιδιών δεν επιτρέπουν συμμετοχή σε άτομα κάτω των 21 ετών, το εύρημα αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, καθώς υποδηλώνει ότι οι ανήλικοι είτε έχουν πρόσβαση μέσω παράνομων παρόχων είτε παίζουν χρησιμοποιώντας λογαριασμούς γονέων ή μεγαλύτερων αδελφιών.
Στην Πελοπόννησο, οι αποκλίσεις είναι σαφείς και ανησυχητικές. Η Περιφέρεια εμφανίζεται στις πρώτες θέσεις της χώρας σε βασικούς δείκτες στοιχηματισμού, τόσο σε επίγειες όσο και σε διαδικτυακές μορφές παιχνιδιών.
Ξεχωρίζουν τα εξής:
- 40,5% των 16χρονων έχουν παίξει ή στοιχηματίσει τουλάχιστον μία φορά τους τελευταίους 12 μήνες — το υψηλότερο ποσοστό στην Ελλάδα.
- 29% έχουν παίξει ή στοιχηματίσει σε διαδικτυακή πλατφόρμα, και αυτό το ποσοστό είναι επίσης το υψηλότερο στη χώρα.
- Η συμμετοχή σε λοταρίες και παιχνίδια κληρώσεων σε επίγειο κατάστημα φθάνει το 64%, και πάλι το μεγαλύτερο ποσοστό πανελλαδικά.
- Το 11,4% δηλώνει ότι έχει αδελφό ή αδελφή που στοιχηματίζει, ένδειξη αυξημένης οικιακής έκθεσης — επίσης το μεγαλύτερο ποσοστό.
Παρότι η Πελοπόννησος εμφανίζει χαμηλότερη εμπλοκή σε πιο «παραδοσιακά» παιχνίδια όπως τράπουλα ή ζάρια, η συνολική τάση δείχνει ότι οι νέοι της περιοχής στρέφονται συχνά σε διαδικτυακές μορφές στοιχηματισμού, όπου οι έλεγχοι ηλικίας είναι πιο εύκολο να παρακαμφθούν.
Χαμηλά ποσοστά σε κάπνισμα, αλκοόλ, social media και gaming
Σε αντίθεση με άλλες περιφέρειες, η Πελοπόννησος εμφανίζει θετικότερα αποτελέσματα σε μια σειρά από συμπεριφορές που θεωρούνται ευρέως διαδεδομένες στους εφήβους.
Στο κάπνισμα, οι 16χρονοι της περιοχής καταγράφουν από τα χαμηλότερα ποσοστά δοκιμής και πρόσφατης χρήσης ηλεκτρονικού/vape και θερμαινόμενου τσιγάρου, ενώ λιγότεροι δηλώνουν ότι καπνίζουν καθημερινά ή ότι ξεκίνησαν το κάπνισμα πριν τα 13 τους χρόνια. Παράλληλα, μικρότερο είναι το ποσοστό όσων θεωρούν «ακίνδυνη» τη δοκιμή ή συχνή χρήση νέων καπνικών προϊόντων.
Στο αλκοόλ, η Περιφέρεια δεν διαφοροποιείται σημαντικά από τα εθνικά επίπεδα, ωστόσο παρουσιάζει χαμηλότερα ποσοστά μέθης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι περισσότεροι έφηβοι θεωρούν «ακίνδυνη» την κατανάλωση αλκοόλ σε συνδυασμό με ενεργειακά ποτά, ενώ υψηλότερο ποσοστό αναφέρει εύκολη πρόσβαση σε κρασί και προϊόντα που πωλούνται σε καταστήματα λιανικής.
Η χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης καταγράφεται σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τον εθνικό μέσο όρο, τόσο τις καθημερινές όσο και τα Σαββατοκύριακα, ενώ δεν εμφανίζονται σημαντικές αποκλίσεις στο gaming, με τα ποσοστά να συμβαδίζουν με το σύνολο της χώρας.
Σχετικά με την Έρευνα ESPAD 2024
Η έρευνα ESPAD 2024 πραγματοποιήθηκε από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας (ΕΠΙΨΥ) και αφορά τους μαθητές 16 ετών (Α’ Λυκείου) σε όλη τη χώρα. Στόχος της είναι η αποτύπωση της χρήσης ουσιών και των εξαρτητικών συμπεριφορών στους εφήβους, με ενιαίο ευρωπαϊκό πρωτόκολλο που επιτρέπει συγκρίσεις ανάμεσα σε περιφέρειες και κράτη.
Η συλλογή των δεδομένων έγινε την περίοδο Μαρτίου – Μαΐου 2024 με ανώνυμο ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο, συμπληρωμένο σε υπολογιστές στα σχολεία. Η συμμετοχή ήταν προαιρετική και προηγήθηκε γονική συναίνεση.
Το δείγμα προέκυψε μέσω στρωματοποιημένης τυχαίας δειγματοληψίας, ώστε να είναι αντιπροσωπευτικό τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο Περιφέρειας. Συνολικά επιλέχθηκαν σχολεία από όλη τη χώρα, ενώ όπου υπήρξαν αρνήσεις συμμετοχής έγιναν αντικαταστάσεις για να διατηρηθεί η αντιπροσωπευτικότητα.
Από τα σχολεία που συμμετείχαν, συλλέχθηκαν πάνω από 7.000 έγκυρα ερωτηματολόγια, μετά από ποιοτικό έλεγχο και στατιστική επεξεργασία. Το ερωτηματολόγιο κάλυπτε θεματικές όπως: κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, χρήση παράνομων ουσιών, gaming, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τυχερά παιχνίδια και παράγοντες οικογενειακού/κοινωνικού περιβάλλοντος.
____________________________________________________________________
Καθημερινή Ενημέρωση με Άποψη και Επίκεντρο τον Δημότη
Facebook: IsthmosNews
Facebook: ΔΗμότης Της Κορινθίας
IsthmosNews.gr — Το site που έγινε καθημερινή σου συνήθεια.